Bài viết sưu tầm

Thủ tục đăng nhập và các lệnh thoát khỏi hệ thống trong Linux.

1.Đăng nhập

• Sau khi hệ thống Linux khởi động xong, trên màn hình xuất hiện những dòng sau:

CentOS release 5.5 (Final)

Kernel 2.6.18-194.el5xen on an i686

DTU login: _

• Dòng thứ nhất và dòng thứ hai cho biết loại phiên bản Linux, phiên bản của nhân và kiến trúc phần cứng có trên máy, dòng thứ ba là dấu nhắc đăng nhập dùng thực hiện việc đăng nhập. Chú ý là các dòng trên đây có thể thay đổi chút ít tùy thuộc vào phiên bản Linux.
• Tại dấu nhắc đăng nhập, hãy nhập tên người dùng (còn gọi là tên đăng nhập): đây là tên kí hiệu đã cung cấp cho Linux nhằm nhận diện một người dùng cụ thể. Tên đăng nhập ứng với mỗi người dùng trên hệ thống là duy nhất, kèm theo một mật khẩu đăng nhập.

DTU login: root

Password:

Login incorrect

login:

• Nếu đăng nhập thành công, người dùng sẽ nhìn thấy một số thông tin về hệ thống, một vài tin tức cho người dùng... Lúc đó, dấu nhắc Shell xuất hiện để người dùng bắt đầu phiên làm việc của mình.

DTU login: root

Password:

Last login: Mon Sep 5 17:34:45 2011

[root@DTU ~]#

• Dãy kí tự trong dòng cuối cùng chính là dấu nhắc Shell. Trong dấu nhắc này, root là tên người dùng đăng nhập, DTU là tên máy và ~ tên thư mục hiện thời (thư mục chủ của người dùng root). Khi dấu nhắc Shell xuất hiện trên màn hình thì điều đó có nghĩa là hệ điều hành đã sẵn sàng tiếp nhận một yêu cầu mới của người dùng.
• Dấu nhắc Shell có thể khác với trình bày trên đây, nhưng có thể hiểu nó là chuỗi kí tự bắt đầu một dòng có chứa trỏ chuột và luôn xuất hiện mỗi khi hệ điều hành hoàn thành một công việc nào đó.

2.Ra khỏi hệ thống

• Để kết thúc phiên làm việc người dùng cần thực hiện thủ tục ra khỏi hệ thống. Có rất nhiều cách cho phép thoát khỏi hệ thống, ở đây chúng ta xem xét một số cách thông dụng nhất.

• Cách đơn giản nhất để đảm bảo thoát khỏi hệ thống đúng đắn là nhấn tổ hợp phím CTRL+ALT+DEL. Khi đó, trên màn hình sẽ hiển thị một số thông báo của hệ thống và cuối cùng là thông báo thoát trước khi tắt máy. Cần chú ý là: Nếu đang làm việc trong môi trường X Window System, hãy nhấn tổ hợp phím CTRL+ALT+BACKSPACE trước rồi sau đó hãy nhấn CTRL+ALT+DEL.
• Cách thứ hai là sử dụng lệnh shutdown với cú pháp như sau:

                            shutdown [tùy-chọn] [cảnh-báo]

Lệnh này cho phép dừng tất cả các dịch vụ đang chạy trên hệ thống.

Các tùy-chọn của lệnh này như sau:

• -k: không thực sự shutdown mà chỉ cảnh báo.
• -r: khởi động lại ngay sau khi shutdown.
• -h: tắt máy thực sự sau khi shutdown.
• -f: khởi động lại nhanh và bỏ qua việc kiểm tra đĩa.
• -F: khởi động lại và thực hiện việc kiểm tra đĩa.
• -c: bỏ qua không chạy lệnh shutdown. Trong tùy chọn này không thể đưa ra tham số thời gian nhưng có thể đưa ra thông báo giải thích trên dòng lệnh gửi cho tất cả các người dùng.
• -t s_-giây: qui định init(8) chờ khoảng thời gian số-giây tạm dừng giữa quá trình gửi cảnh báo và tín hiệu kill, trước khi chuyển sang một mức chạy khác.

Và hai tham số vị trí còn lại:

• tim: đặt thời điểm shutdown. Tham số time có hai dạng. Dạng tuyệt đối là gg:pp (gg: giờ trong ngày, pp: phút) thì hệ thống sẽ shutdown khi đồng hồ máy trùng với giá trị tham số. Dạng tương đối là + là hẹn sau thời khoảng phút sẽ shutdown; coi shutdown lập tức tương đương với +0.
• Cảnh-báo: thông báo gửi đến tất cả người dùng trên hệ thống. Khi lệnh thực hiện tất cả các máy người dùng điều nhận đươc cảnh báo.

Ví dụ, khi người dùng gõ lệnh:

shutdown +1 Sau mot phut nua he thong se shutdown!

trên màn hình của tất cả người dùng xuất hiện thông báo "Sau mot phut nua he thong se shutdown! " và sau một phút thì hệ thống shutdown thực sự.

• Cách thứ ba là sử dụng lệnh halt với cú pháp như sau:

                            halt [tùy-chọn]

Lệnh này tắt hẳn máy.

Các tùy chọn của lệnh halt:

• -w: không thực sự tắt máy nhưng vẫn ghi các thông tin lên file /var/log/wtmp (đây là file lưu trữ danh sách các người dùng đăng nhập thành công vào hệ thống).
• -d: không ghi thông tin lên file /var/log/wtmp. Tùy chọn -n có ý nghĩa tương tự song không tiến hành việc đồng bộ hóa.
• -f: thực hiện tắt máy ngay mà không thực hiện lần lượt việc dừng các dịch vụ có trên hệ thống.
• -i: chỉ thực hiện dừng tất cả các dịch vụ mạng trước khi tắt máy.

Chúng ta cần nhớ rằng, nếu thoát khỏi hệ thống không đúng cách thì dẫn đến hậu quả là một số file hay toàn bộ hệ thống file có thể bị hư hỏng.

Lưu ý:Có thể sử dụng lệnh exit để trở về dấu nhắc đăng nhập hoặc kết thúc phiên làm việc bằng lệnh logout.