Bài viết sưu tầm

Trí tuệ nhân tạo

Hệ thống chuyên gia

Trí tuệ nhân tạo

Định nghĩa: Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (tiếng Anh: Artificial Intelligence hay Machine Intelligence, thường được viết tắt là AI) là trí tuệ được biểu diễn bởi bất cứ một hệ thống nhân tạo nào.

Phát triển các chương trình máy tính để thực hiện một số các hành vi tri thức của con người.

Giúp cho doanh nghiệp tạo một cơ sở dữ liệu kiến thức.

Phục vụ cho một số các lĩnh vực đặc biệt.

Ứng dụng của AI

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên

Tự động hóa

Nhận dạng các cảnh động (hệ thống vệ tinh)

Nhận dạng âm thanh

Máy tự học

...

Hệ thống chuyên gia

Hệ chuyên gia (Expect System – ES) là những hệ thống cơ sở trí tuệ nhân tạo, có nguồn gốc từ nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, trong đó có sự biểu diễn bằng các công cụ tin học những tri thức của một chuyên gia về một lĩnh vực nào đó.

Hệ thống chuyên gia được hình thành bởi một cơ sở trí tuệ và một hệ động cơ suy diễn. Có thể xem lĩnh vực hệ thống chuyên gia như mở rộng của những hệ thống đối thoại trợ giúp ra quyết định có tính chuyên gia hoặc như một cơ sở tiếp nối của lĩnh vực hệ thống trợ giúp ra quyết định có tính chuyên gia hoặc như một sự tiếp nối của lĩnh vực hệ thống trợ giúp lao động trí tuệ.

Khi 1 tổ chức/công ty phải thực hiện 1 quyết định phức tạp hay phải giải quyết 1 vấn đề phức tạp, người ta thường tìm đến những chuyên gia để có lời khuyên. Chuyên gia là những người có kiến thức và kinh nghiệm đặc biệt trong lĩnh vực cần giải quyết vấn đề. Họ nhận thấy được các phương án, khả năng thành công và chi phí cần thiết.

Các công ty thường hỏi các chuyên gia để cho những lời khuyên trên những vấn đề có cấu trúc kém như chọn lựa thiết bị, ngân sách cho quảng cáo và chiến lược quảng cáo. Tình huống có vấn đề càng ít cấu trúc thì lời khuyên càng được chuyên môn hóa (và chi phí cao). Hệ chuyên gia là 1 cố gắng bắt chước những chuyên gia thật

Định nghĩa

Hệ chuyên gia là một hệ thống máy tính thực hiện nhiệm vụ của một chuyên gia hay đóng vai trò là một chuyên gia

Hệ chuyên gia (ES) là hệ thống dựa trên máy tính (gồm phần cứng và phần mềm máy tính) giúp nhà quản lý giải quyết các vấn đề hoặc ra quyết định tốt hơn. Hiệu quả của ES có thể sánh với – hoặc thậm chí vượt quá – 1 chuyên gia trong 1 vài lĩnh vực vấn đề chuyên môn hẹp.

Hệ chuyên gia là 1 nhánh của trí tuệ nhân tạo được áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau. từ những ứng dụng trong việc chẩn đoán y học, thăm dò mìn và cấu trúc máy tính, những hệ chuyên gia đang lan rộng vào những ứng dụng kinh doanh phức tạp như quản lý tài sản, lập kế hoạch công ty, tư vấn thuế, đặt giá thầu, đánh giá kiểm soát nội bộ và phân tích lỗi.

Ý tưởng cơ bản của ES rất đơn giản. Khả năng chuyên môn được chuyển từ 1 chuyên gia (người) sang cho máy tính (máy). Sau đó, kiến thức này được lưu trữ trong máy tính và người sử dụng gọi chúng trên máy tính để nhận những lời khuyên cụ thể khi cần. Máy tính có thể suy luận và dẫn đến những kết luận cụ thể. Sau đó, giống như những cố vấn thực thụ, nó có thể cho lời khuyên đối với người không chuyên và nếu cần có thể giải thích phương pháp/logic nằm sau lời khuyên. Ngày nay, những hệ chuyên gia được sử dụng trong hàng ngàn tổ chức và chúng hỗ trợ nhiều công việc. Những khả năng này có thể giúp cho công ty cải tiến năng suất sản xuất và gia tăng lợi thế cạnh tranh.

Các vấn đề mà hệ chuyên gia có thể giải quyết

Một hệ chuyên gia về luật thuế công ty:

Có kiến thức về nguyên tắc thuế và pháp luật thuế cùng với các cơ quan nhà nước sẽ áp dụng

Có thể ứng dụng những kiến thức này trong các hoàn cảnh nhất định khi cho biết các dữ kiện về công ty rồi đề nghị các phân loại tài sản để tối thiểu hóa thuế phải nộp

Có khả năng lý giải các đề nghị đối với chính quyền thuế và các nhà quản lý trong công ty

Có thể trả lời các câu hỏi cụ thể về thuế

Có thể biết được những hạn chế về kiến thức của nó

Có thể cập nhập luật thuế mới hoặc cũ

Đặc điểm

Có kiến thức rộng lớn về 1 lĩnh vực riêng biệt có thể áp dụng kiến thức này cho 1 hoàn cảnh hay 1 vấn đề thường là trong 1 điều kiện không chắc chắn hay thiếu thông tin.

Có thể đưa ra những giải pháp về hiệu quả và kết quả như là chẩn đoán 1 vấn đề, đánh giá 1 hoàn cảnh, cho 1 lời khuyên, lập kế hoạch hay những hướng hành động nên theo

Có thể giải thích và lý giải các lời khuyên mà nó đưa ra. ES sẽ in cho biết các quy tắc mà nó đã suy luận để đưa ra lời khuyên.

Có thể cung cấp thông tin thêm về lĩnh vực chuyên gia.

Có thể nhận ra những hạn chế của mình trong lĩnh vực này và biết luôn những chuyên gia khác có thể cho lời khuyên.

Có thể cải thiện kiến thức và chuyên môn nếu được “học” thêm bằng cách cho thêm kiến thức vào.

Ưu điểm:

Hoàn thành các phần công việc thậm chí nhanh hơn một chuyên gia.

Tỷ lệ sai sót khá thấp (đôi khi còn thấp hơn một chuyên gia).

 Có khả năng tạo được những lời khuyên phù hợp và không thay đổi.

 Có thể đóng vai trò của một chuyên gia hiếm ở một lĩnh vực hẹp.

 Khi được sử dụng cho mục đích đào tạo, ES giúp quá trình học hiệu quả hơn.

 Có thể sử dụng ES cho những môi trường gây nguy hiểm cho con người.

 Có thể sử dụng để tạo kiến thức của một tổ chức.

 Có thể cung cấp kiến thức tại bất kỳ thời điểm nào.

Nhược điểm:

Giới hạn về mặt công nghệ.

Khó thu thập kiến thức cho ES.

Phải xác định được ai là chuyên gia cho lĩnh vực đang quan tâm.

Phải có sự thống nhất giữa các chuyên gia trong cùng lĩnh vực về giải pháp cho một vấn đề cụ thể.

Chuyên gia phải sẵn sàng hợp tác với các nhân công kiến thức.

Khó duy trì các chuyên gia trong một tổ chức.

Ích lợi của hệ chuyên gia:

Bảo tồn được tri thức của chuyên gia

Giúp cho nhiều người có cùng trình độ “ chuyên gia “ để ra quyết định

Tăng hiệu quả của quá trình ra quyết định

Quyết định nhất quán, ít phụ thuộc vào con người

Có thể dùng làm công cụ huấn luyện tuyệt vời.

HTTTQL-BGKCNTT-DTU