Nghề nghiệp

Mọi năm các công ti phần mềm đều nhận hàng nghìn đơn xin việc làm. Sau khi xem xét và loại bỏ nhiều đơn, bộ phận nhân  sự  gửi  vài  bản  lí  lịch  tới  cấp  quản  lí  để  xem  xét  và  ra quyết  định  về  việc  tuyển  ngƣời.  Nhiều  ngƣời  quản  lí  bảo  tôi rằng  khi  họ  xét  các  đơn  này  họ  thấy  nhiều  ngƣời  thực  sự  là kém.  Là  người  quản  lí  quyết  định  việc  tuyển  ngƣời,  họ KHÔNG muốn phí thời gian phỏng vấn những ngƣời có bản lí lịch viết kém. Một ngƣời quản lí bảo tôi: “Khi ông có hai mƣơi hay năm mƣơi bản lí lịch để xem xét, ông chỉ  có thể dành một hay hai phút cho từng bản lí lịch thôi. Nếu tôi không thấy điều tôi cần vào lúc đó, tôi chuyển sang lí lịch tiếp. Tuy nhiên, nếu tôi thấy thông tin là quan trọng với điều tôi cần ngay chỗ bắt đầu bản lí lịch thì tôi sẽ tiếp tục đọc thêm.”

Chìa khoá là cung cấp thông tin đúng theo dạng thức dễ đọc  ngay  từ  đầu  bởi  vì  bản  lí  lịch  là  cách  để  đi  tới  pha  sau: ngƣời  phỏng  vấn  và  ngƣời  phỏng  vấn  xác  định  ai  sẽ  đƣợc tuyển. Mọi công ti phần mềm thƣờng nhận đƣợc hàng trăm bản lí  lịch  cho  mọi  việc  làm  mở  ra  và  không  thể  nào  phỏng  vấn đƣợc tất cả các đƣơng đơn cho nên bộ phận nhân sự kiểm điểm và loại bỏ  bớt hầu hết các đơn xin việc dựa trên bản lí lịch của họ. Ngày nay, với ứng dụng điện tử, rất dễ cho ngƣời quản lí nhân sự nhấn phím “DELETE” ở máy tính  của họ sau khi đọc lƣớt qua bản lí lịch, cho nên để thu hút đƣợc chú ý của họ, bản lí lịch của bạn phải “HOÀN HẢO”.

Có  vài  điều  mà  đƣơng  đơn  cần  xem  xét:  Nếu  bạn KHÔNG có đúng phẩm chất, ĐỪNG nộp đơn xin việc đó. Khi bản  in  về  việc  làm  nói  "Kiến  trúc  sư  cấp  cao  có  5  năm  kinh nghiệm,"  ĐỪNG  nộp  đơn  xin  nếu  bạn  chỉ  mới  tốt  nghiệp  vì bạn sẽ  KHÔNG đƣợc vị trí đó và chỉ mất thời  gian.  Tôi biết rằng nhiều sinh viên viết mỗi một bản lí lịch và gửi nó đi xin mọi việc làm mà họ thấy quảng cáo trên báo chí hay internet. Đây  là  “SAI  LẦM  LỚN”  bởi  vì  nếu  bản  lí  lịch  KHÔNG  có điều  mà  việc  làm  này  yêu  cầu  thì  nó  sẽ  bị  “VỨT  BỎ”.  Chìa khoá  trong  việc  viết  bản  lí  lịch  là  bạn  phải  điều  chỉnh  bản  lí lịch của mình cho khớp với yêu cầu việc làm để cho bạn có thể có cơ hội được phỏng vấn. Lời khuyên của tôi là xem thật cẩn thận mô tả việc đƣợc đăng cho vị trí trí đó và viết lại bản lí lịch của bạn để sánh đúng với việc làm đó.

Chẳng hạn, mô tả việc phần mềm: “Yêu cầu có bằng đại học về Khoa học máy tính, có hai năm kinh nghiệm trong lập trình Java và  C/C++ với tri thức về cơ sở dữ liệu Oracle.” Vậy bạn có thể bắt đầu bản lí lịch của mình bằng câu: “Tôi đang tìm một vị trí thách thức nhƣ một kĩ sƣ phần mềm có tập trung vào cơ  sở  dữ  liệu  Oracle.”  Đó  là  tín  hiệu  đầu  tiên  của  bạn  cho ngƣời đọc bản lí lịch của bạn rằng bạn quan tâm tới vị trí mở ra của họ và bạn có phẩm chất cho việc đó. Rồi bạn có thể thêm vài câu sau: “Có bằng đại học về Khoa học máy tính từ đại học XYZ, có 2 năm kinh nghiệm lập trình C, C++ và Java trong vài bộ môn máy tính cũng nhƣ hỗ trợ cho website của trƣờng khi dùng các ngôn ngữ này. Trợ giúp cho cán bộ của trƣờng trong

quản lí bản ghi sinh viên dùng cơ sở dữ liệu Oracle.” Thực tế, bạn lấy các yêu cầu việc của họ và phản xạ chúng lại cho ngƣời đọc  lí  lịch.  Bạn  cần  nêu  những  kĩ  năng  và  phẩm  chất  quan trọng này ngay từ đầu bản lí lịch. Kĩ thuật này sẽ làm dễ dàng hơn cho bộ phận nhân sự xem bạn đáp ứng nhu cầu của họ tới mức nào.

Bản lí lịch là cái gì đó  đại diện cho bạn khi thiếu vắng bạn, cho nên nó phải đƣợc viết ra một cách cẩn thận đặc biệt là ngày nay khi nhiều công ti đang dùng internet và các đơn xin tất cả đều ở dạng điện tử. Bạn phải kiểm điểm lại điều bạn đã viết trƣớc khi nhấn nút “SEND”.  Tôi khuyên rằng bạn nên đọc và đọc lại cẩn thận bản lí lịch của mình nhiều lần, nếu cần thì nên có ai đó kiểm điểm lại nó để nhận diện lỗi chính tả và các lỗi  văn  phạm  khác.  Đúng  văn  phạm  và  ngắt  câu  là  rất  quan trọng nếu bạn muốn gây ấn tƣợng cho ngƣời sử dụng lao động. Bạn ĐỪNG BAO GIỜ dùng "thông điệp văn bản” giống nhƣ bạn “Chat” với bạn bè trong bản lí lịch của mình vì điều này KHÔNG thích hợp cho công việc.  Bạn nên có địa chỉ email tốt dùng  tên  thực  của  bạn  trong  email  nhà  trƣờng  hay  cái  gì  đó thích hợp  –  email kiểu nhƣ “HipHopMan” tại hotmail.com hay “Crazygirl” tại  gmail.com KHÔNG  gây  ấn tƣợng cho  công ti nghiêm chỉnh định tuyển bạn.

Gần nhƣ mọi đại học đều có huấn luyện viết bản lí lịch và cách xin việc và sinh viên cần tận dụng ƣu thế của các dịch vụ này. Khi ngƣời quản lí nhận đƣợc bản lí lịch viết kém, điều đó nghĩa là đƣơng đơn KHÔNG quan tâm tới việc đƣợc tuyển để  làm  gì  và  nếu  đƣơng  đơn  KHÔNG  quan  tâm  bạn  có  cho rằng  ngƣời  quản  lí  thực  sự  quan  tâm  không?  Bản  lí  lịch  xin việc  KHÔNG  phải  là  cơ  hội,  KHÔNG  phải  là  đánh  bạc,  và KHÔNG về vận may mà là công việc NGHIÊM CHỈNH.

Phần  lớn  các  nhà  quản  lí  nói  với  tôi  rằng  điều  họ  quan tâm tới là ai đó đam mê cố gắng làm với bất kì cái gì. Chẳng hạn  một  sinh  viên  phần  mềm  tạo  ra  website  cho  trƣờng  học, giúp  kèm  bạn  bè  trong  môn  lập  trình  và  tích  cực  trong  cộng đồng bởi việc tình nguyện.  Cách tốt nhất để thu hút sự chú ý là có các hoạt động phụ trong cuộc sống của bạn, KHÔNG chỉ là danh sách các môn học của đại học. Những ngƣời quản lí thích các  đƣơng  đơn  nói  cho  mình  về  họ  là  ai  và  họ  làm  gì  trong cuộc  sống  của  họ.  Chẳng  hạn:  "Tôi  đã  dành  ba  năm  vừa  qua quản lí website cho trƣờng của tôi, thiết kế, thực hiện các câu hỏi và trả lời cho sinh viên” hay “Tôi đã tình nguyện giúp các nạn nhân bão lụt vì nhiều ngƣời trong số họ là bạn tôi.” Chút thông tin này làm cho họ quan tâm bởi vì nó kể cho họ cái gì đó  về  đƣơng  đơn  nhƣ  "con  ngƣời".  Họ  có  thể  thấy  rằng  các đƣơng  đơn  này  có  chăm  nom  tới  trƣờng  của  mình,  bạn  bè mình, cộng đồng của mình và KHÔNG chỉ là “cái tên” với các kĩ năng ngôn ngữ lập trình.

Nếu  bạn  mới  tốt  nghiệp  đại  học  về  Khoa  học  máy  tính hay Kĩ nghệ phần mềm, ngƣời quản lí tuyển ngƣời sẽ mong đợi rằng bạn biết cách lập trình trong C, C++ hay Java. Ít nhất bạn có tri thức nào đó về kiến trúc và thiết kế phần mềm cho nên bạn KHÔNG cần dành nhiều thời gian về các chủ đề này. Có thể  một  câu  nhƣ  “Kĩ  năng  trong  C,  C++,  Java,  và  kiến  trúc, thiết  kế  phần  mềm”  sẽ  là  đủ.  ĐỪNG  liệt  kê  những  thứ  tầm thƣờng  nhƣ  “Window  7,  hay  Google,  hay  Word,  Excel, Internet, Facebook, You Tube hay bất kì trò chơi máy tính nào mà bạn thích v.v.”